wczasy, wakacje, urlop
24 July 2013r.
ŁUPAWA znajduje się 7 km na południe od drogi Lębork-Stupsk, przy szosie z Nowej Dąbrowy do Sierakowic. Około 1,5 km od wsi, leśną drogą w kierunku Żochowa, dotrzeć można do zespołu megalitów kultury łużyckiej. Jest to jedno z największych takich stanowisk na Pomorzu, jednakże informacji o nim nie znajdą Państwo w żadnych publikacjach, a o drogę najlepiej spytać we wsi (w kierunku cmentarzyska prowadzi szlak pieszy, jednak omija je od południa). Najstarsze zapiski historyczne o Lupawie pochodzą z roku 1300, kiedy to stanowiła ona siedzibę rodu Zitzewitzów. Od roku 1683 wieś należała do Grumbkowów, którzy wznieśli tu istniejący do dziś kościół i zniszczony w latach 70. XX wieku wspaniały barokowy pałac. Przypuszczalnie w pałacu tym nocował Napoleon podczas V swojej wyprawy na Moskwę. I -vvdf ' Wspomniana rokokowa świątynia " • > (Kf powstała w 1772 roku z fundacji *' Grumbkowów. Do dziś wewnątrz zachowała się część dawnego wyposażenia, w tym barokowa chrzcielnica i ambona. Obok kościoła, na terenie dawnego cmentarza znajduje się pomnik z 1802 roku oraz wielki głaz narzutowy, pełniący do roku 1945 funkcję pomnika poświęconego poległym w I wojnie światowej mieszkańcom parafii. W miejscu wspomnianego patacu od kilku lat stoi współczesna „pałacopodobna" rezydencja jednego ze znanych słupskich polityków. W Lupawie działa też elektrownia wodna. Wybudowano ją w miejscu jednego z młynów w 1942 roku, a uruchomiono w 1945. Do początku lat 80. prąd z tej elektrowni zasilał jedynie wieś Łupawę. Podobnie jak położona niżej Elektrownia Poganice, Łupawa wykorzystuje istniejące tu wcześniej spiętrzenie rzeki na potrzeby młyna wodnego. Nad rzeką we wsi tutejsze nadleśnictwo wybudowało wiaty i miejsce do organizacji imprez plnerowych. Wzdłuż biegu nzeki (na wschód od wsi) wytyczono także ścieżkę przyrodniczo-edukacyjną „Dolina Rzeki Łupawy" z 11 punktami tematycznymi (czas przejścia około 2,5 godziny). GRĄBKOWO, siedziba rodowa Grumbkowów, jest położone przy drodze z Łupawy do Darżyna, około 3 km na południe od trasy ze Słupska do Lęborka. We wsi zachował się w dobrym stanie potężny pałac wybudowany w XIX stuleciu przez władających wówczas Grąbkowem Puttkamerów. Wraz z parkiem i olbrzymimi zabudowaniami dworskimi tworzy on odrębną część wsi. Na placu przed pałacem znajduje się miejsce po dawnej fontannie, a poniżej zabudowań rozciąga się duży staw. Koło dworu mieści się XVIII-wieczna kuźnia, przykryta czterospadowym, smukłym dachem, sięgającym prawie do ziemi. Szczególnie malowniczo obiekty te wyglądają jesienią, gdy porastająca park roślinność mieni się wieloma kolorami. SKÓROWO to stara, kościelna wieś, położona na północny wschód od Potęgowa. Posiadłością Święców stała się na początku XIV wieku. Później dobro to należało do Stojentinów, Wobeserów i od 1780 roku do Puttkamerów. Po I wojnie światowej majątek został rozparcelowany. Kościół istniał tu już w roku 1590, a do końca XVIII głoszono w nim kazania, także po kaszubsku. Współczesna neogotycka świątynia stanęła w Skórowie w 1859 roku. GRAPICE, leżące 5 km na północny zachód od Potęgowa, warte są odwiedzenia ze względu na zachowany tu pałac Walleniusów z przełomu XIX i XX wieku, otoczony, niestety zdewastowanym, parkiem. Majątek grapicki od średniowiecza należał do Zitzewitzów, a wspomniani Walleniusowie zakupili go w 1847 roku. Po wojnie tutejsze grunty upań-stwowiono. Dziś pałac znajduje się już w prywatnych rękach i można go oglądać jedynie z zewnątrz. RUNOWO leży na południe od trasy do Lęborka, 6 km na wschód od Potęgowa. W końcu IX wieku istniał tu ważny ośrodek grodowy, który został zniszczony podczas wojen pomorsko-wielkopolskich w X/XI wieku. Runowo na karty historii powróciło dopiero w XIV stuleciu jako folwark należący do majątek Grąbkowo. Grumbkowowie z Grąbkowa władali Runowem do końca XVIII wieku, gdy majątek przeszedł w ręce rodziny Boninów. Ciekawostką może być fakt, iż jeden z nich w końcu XVII wieku przy udziale przyszłego króla Fryderyka I, założył tu klasztor (ochronkę) dla ubogich niewiast. Ostatnim właścicielem Runowa był Achim von Zitzewitz, który w sierpniu 1945 roku został wysiedlony do Niemiec. Runowski pałac z początku XX wieku jest dziś siedzibą ośrodka wypoczynkowego „Pod Bocianim Gniazdem". Wyjątkowym miejscem jest tu grodzisko porośnięte bukowym lasem (objęto go ochroną jako rezerwat przyrody).