Wakacje w Polsce

Na Pomorzu Gdańskim

17 November 2011r.

Na Pomorzu Gdańskim wyodrębnić można 9 regionów turystycznych, pokrywających się z regionami naturalnymi (J.Kondracki: Geografia fizyczna Polski. Warszawa 1965). Są to: 1. Pobrzeże Kaszubskie (razem z Trójmiastem) 2. Mierzeja Helska 3. Pobrzeże Słowińskie (tylko fragment) 4. Pojezierze Kaszubskie (oraz styk z doliną rzek: Łeby — Redy) 5. Pojezierze Starogardzkie (oraz styk z Borami Tucholskimi) 6. Pojezierze Iławskie (tylko fragment oraz styk z doliną Wisły) 7. Żuławy Wiślane 8. Wzniesienia Elbląskie 9. Mierzeja Wiślana oraz styk z tzw. Jantarowym Wybrzeżem (w znaczeniu turystycznym). Cechy środowiska geograficznego podane zostały w II rozdziale. Natomiast tutaj omawia się regiony i rejony turystyczne, ich funkcje oraz szlaki turystyczne. Przy czym słowem "rejon turystyczny" przyjęto tu nazywać zespół miejscowości, w których m. in. skoncentrowane zostały ośrodki wczasowe, obiekty wypoczynku świątecznego, kąpieliska, ważne zabytki oraz w których występuje duży ruch turystyczny. Pobrzeże Kaszubskie. W regionie tym wyróżnić można 5 rejonów turystycznych. Są to: a) Trójmiasto. Ze względu na zespoły cennych zabytków i obiektów kultury, liczne plaże, bazę noclegową, gastronomiczną, komunikacyjną, jest ono punktem docelowym wycieczek krajoznawczych z całego kraju, miejscem pobytów wczasowych, a także posiada punkty wypoczynku świątecznego. b) Okolice Pucka. Tereny te, usytuowane nad Zatoką Pucką i w pobliżu niej, wykorzystywane są na wycieczki krajoznawcze i turystyki kwalifikowanej oraz na pobyty. c) Okolice Jez. Żarnowieckiego. Pełnią głównie funkcje wycieczkowe (Żarnowiec, Krokowa, Świecino, Sławo-szyno) oraz częściowo wczasowe. d) Okolice Choczewa i Salina. Spełniają podobne funkcje. e) Jasne Wybrzeże. Jest to jeden z najbardziej malowniczych odcinków naszego brzegu morskiego. Ciągnie się od Władysławowa aż po ujście rz. Piaśnicy. Wykorzystywany jest głównie na pobyty wczasowe — w Jastrzębiej Górze, Karwi, Cetniewie, Władysławowie i Dębku (w ośrodkach wczasowych, a także w licznych kwaterach prywatnych). Do miejscowości tych oraz do Rozewia (latarnia morska) przyjeżdżają także liczne wycieczki (głównie autokarowe). Ze względu na bardzo duże natężenie ruchu turystycznego oraz ponieważ są tu obiekty prawie wyłącznie o charakterze zamkniętym, Jasne Wybrzeże nie jest w zasadzie wykorzystywane na wypoczynek świąteczny. Mierzeja Helska. Pas terenów o szerokości od 0,3 km do 3 km i długości 35 km. Usytuowanych zostało tu kilkadziesiąt ośrodków wczasowych (Jastarnia, Jurata, Hel, Kuźnica). Mierzeja wykorzystywana jest głównie na pobyty. Przybywają tu także wycieczki z Trójmiasta (głównie statkami). Ze względu na ograniczoną przestrzeń oraz duże natężenie ruchu turystycznego Mierzeja w małym stopniu wykorzystywana jest na wypoczynek świąteczny. Pobrzeże Słowińskie. Dla potrzeb ruchu turystycznego woj. gdańskiego wykorzystywane są głównie dwa rejony: a) Okolice Łeby, w których skoncentrowanych jest kilkadziesiąt ośrodków wczasowych, a także obiekty kolonijne (Łeba, Żarnowska, Rąbek, Nowęcin). Pełnią one funkcje wczasowe (wykorzystuje się do tego również kwatery prywatne), wycieczkowe — ze względu na atrakcyjne wydmy wędrowne i Słowiński Park Narodowy oraz służą do wypoczynku świątecznego mieszkańcom pobliskiego Lęborka, a także w pewnym stopniu Trójmiasta. b) Okolice Smołdzina, znajdujące się już w woj. koszalińskim, na zachód od jez. Łebsko. Ze względu na Słowiński Park Narodowy oraz ciekawe zabytki (Smołdzino, Kluki) organizowane są tu wycieczki krajoznawcze, m. in. z woj. gdańskiego. Poza tym dla celów wycieczkowych wykorzystywany jest pobliski Słupsk i odległa od niego o 20 km Ustka. Pojezierze Kaszubskie. Ze względu na bliskość Trójmiasta oraz dużą ilość lasów i jezior tereny te wykorzystywane są głównie dla celów wypoczynku świątecznego, a także na pobyty wczasowe. Znajduje się tu również wiele cennych zabytków i rezerwatów przyrody. Zlokalizowanych zostało tu już ok. 100 zakładowych ośrodków wypoczynkowych. Można tu wyróżnić następujące rejony: a) Okolice Żukowa. Wykorzystywane (Żukowo i rezerwat przyrody — Jar Raduni) dla celów wycieczkowych oraz (zespół jezior w pobliżu Dzierżążna) dla celów rekreacyjnych. b) Centrum turystyczne Kartuzy, ze względu na cenne zabytki, wykorzystywane głównie dla celów wycieczkowych. c) Okolice Chmielna. Ze względu na liczne jeziora i ośrodki wczasowe oraz ogólnodostępną bazę noclegową, wy- 31 korzystywane dla celów wypoczynku świątecznego i pobytów, a także na wycieczki krajoznawcze. d) Okolice Mirachowa, wykorzystywane głównie dla celów wycieczkowych (Mirachowo, Staniszewo, Nowa Huta). e) Okolice Kielna, wykorzystywane dla celów wycieczkowych oraz wypoczynku świątecznego (Kielno, Tucho-mek, Osowa). f) Okolice Kamienicy Królewskiej. Zespół jezior, lasów i ośrodków. Dominują pobyty. Wykorzystywane również na wypoczynek świąteczny. g) Okolice Sulęczyna. Zespół jezior (Węgorzyno, Mausz, Gowidlino), lasów i ośrodków wczasowych (największy po Wieżycy w pow. kartuskim). Dominują pobyty. Wykorzystywane także na wypoczynek świąteczny. h) Okolice Stężycy. Ze względu na jeziora i lasy dominuje wypoczynek świąteczny. Na drugim miejscu wczasy. i) Okolice Wieżycy. Ze względu na wybitną atrakcyjność, dogodne połączenia komunikacyjne oraz kilkanaście ośrodków wczasowych, tereny te w/korzystywane są dla letniego i zimowego wypoczynku (Wieżyca, Ostrzyce, Gołubie, Szymbark, Brodnica). Dominuje wypoczynek świąteczny, ale organizuje się tu też pobyty oraz wycieczki. j) Okolice Kościerzyny. Wykorzystywane głównie dla celów wypoczynku świątecznego i wczasów. Nad jeziorami: Garczyn i Osuszyno znajdują się ośrodki wczasowe oraz kąpieliska. Natomiast Kościerzyna stanowi centrum turystyczne, przez które przewijają się liczne wycieczki i uczestnicy wypoczynku świątecznego. k) Okolice Wdzydz. Największe w tym rejonie skupienie jezior i lasów. Znajduje się tu kilkanaście ośrodków wczasowych (Wdzydze, Czarlina, Olpuch). Wykorzystywane dla celów wczasowych, wypoczynku świątecznego i wycieczek. 1) Okolice Kolbud. Szereg malowniczych miejscowości na skraju pojezierza, blisko Trójmiasta i Żuław, wykorzystywanych na wypoczynek świąteczny i wczasy. Są to: Kolbudy, Przywidz, Łapino, Goszyn, Otomino. Warto tu jeszcze wspomnieć, że na pograniczu pojezierza i pobrzeży, w dolinie rzek: Łeby i Redy, znajdują się 4 miasta z wieloma zabytkami, stanowiącymi punkty docelowe wycieczek i bazy wypadowe dla turystów. Są to: Lębork, Wejherowo, Reda i Rumia. Pojezierze Starogardzkie. Stanowi ono zarazem region etnograficzny — Kociewie. Wyodrębnić tu można 4 rejony turystyczne: a) Okolice Skarszew. Miasto Skarszewy ze względu na cenne zabytki jest celem wycieczek krajoznawczych. Natomiast w pobliżu znajduje się kilka jezior wykorzystywanych na wypoczynek świąteczny. b) Okolice Starogardu. Centrum turystyczne Starogard oraz miejscowości: Szpęgawsk i Wirty są głównie terenem wycieczek, natomiast inne miejscowości (Zduny, Borzechowo) — wczasów i wypoczynku świątecznego. c) Okolice Skórcza. Duża liczba jezior oraz największe w woj. gdańskim obszary leśne (skraj Borów Tucholskich) sprawiły, że usytuowanych zostało tu kilkanaście ośrodków wczasowych. Rejon ten ma największe znaczenie na Pojezierzu Starogardzkim, a wykorzystywany jest głównie dla celów wczasowych oraz wypoczynku świątecznego i na wycieczki grzybowe. d) Rejon Gniewu, mający cenne zabytki, odwiedzany jest głównie przez wycieczki (Gniew, Pelplin, Piaseczno). Przyjeżdża tu też coraz więcej osób na pobyty w kwaterach prywatnych. Pojezierze Starogardzkie jest wykorzystywane tylko w nieznacznym stopniu i stanowi tereny przyszłości turystycznej Pomorza. Pojezierze Iławskie. W granicach woj. gdańskiego wyodrębnić można na nim 3 rejony:. a) Okolice Kwidzyna. Centrum turystycznym jest tu Kwidzyn, mający cenne zabytki, bazę noclegową i gastronomiczną. Lokalne miejsce wypoczynku świątecznego znajduje się w Brachlewie nad Jez, Jerzewskim. I — Informator b) Okolice Klasztorka i Czarnego. Zespół jezior, lasów i wsi nadający się na pobyty i wypoczynek świąteczny. Są tu też zabytki mogące zainteresować krajoznawców. c) Okolice Sztumu. Miasto to stanowi punkt docelowy wycieczek, a okolica wykorzystywana jest na wycieczki i lokalny wypoczynek świąteczny. Pojezierze Iławskie nadaje się na wypoczynek świątecz-ny, wycieczki krajoznawcze i pobyty: dotychczas było za mało wykorzystywane. Żuławy Wiślane. Brak lasów, podmokłość terenów oraz ich monotonność sprawiają, że region ten nie nadaje się na wypoczynek świąteczny czy pobyty. Ze względu jednak na cenne zabytki i ciekawe obiekty gospodarki rolnej nadaje się on do organizowania wycieczek — autokarowych i kolarskich (a także do spływów wodnych). Dotychczas za mało wykorzystywało się te możliwości. Natomiast znajdujące się na skraju Żuław miasta (Malbork, Elbląg) odwiedzane są bardzo licznie. Wzniesienia Elbląskie. Można na nich wyodrębnić: a) Centrum turystyczne Elbląg. Miasto u podnóża tych wzniesień pełni ważne funkcje ze względu na cenne zabytki, bazę noclegową, gastronomiczną i komunikacyjną. W pobliżu miasta znajdują się lokalne tereny rekreacyjne. b) Okolice Tolkmicka. Miasto to oraz miejscowości: Kady-ny, Suchacz, Kamionek, a także pobliski Frombork (woj. olsztyńskie) znajdują się nad Zalewem Wiślanym, u podnóża Wzniesień Elbląskich i mają plaże oraz przystanie wodne. Znajdują się tu też cenne zabytki. Tereny te są więc wykorzystywane na wypoczynek świąteczny (głównie mieszkańców Elbląga), na wczasy i kolonie oraz na wycieczki. c) Okolice Próchnika. Pagórkowato-leśne tereny (Próchnik, Łęcze, Milejewo) nadające się na pobyty w kwaterach prywatnych oraz na wypoczynek świąteczny (m. in. latem na grzybobranie, a zimą na narty i kuligi). 34 Ruch turystyczny w tym regionie ma większe możliwości rozwoju niż dotychczas. Mierzeja Wiślana. Wąski pas wydmowych terenów między Bałtykiem i Zalewem Wiślanym (długość 91 km, w granicach Polski — 35 km). Zlokalizowanych tu zostało już kilkadziesiąt ośrodków wczasowych, głównie w Krynicy Morskiej. Tereny te wykorzystywane są głównie na pobyty wczasowe w ośrodkach oraz kwaterach prywatnych. Przyjeżdżają tu też wycieczki statkami i autokarami. Na Mierzei, a szczególnie w Krynicy, obserwuje się już za duże natężenie ruchu turystycznego. Do mierzei przylega tzw. Jantar,owe Wybrzeże. Jest to pas terenów wydmowych między Bałtykiem a Żuławami, ciągnący się na zachód aż do Gdańska. Tereny te wykorzystywane są głównie na pobyty w ośrodkach wczasowych i kwaterach prywatnych (Stegna, Sztutowo). Są one też ulubionym miejscem wycieczek pieszych.