Wakacje w Polsce

Okolice Wejherowa

12 June 2012r.

Do ciekawszych domów zabytkowych Wejherowa należą: domek ryglowy (rynek 15) z XVIII w., położony obok fary, dom z barokowym szczytem (rynek 10), dworek młynarza _(ul. Kochanowskiego) z XVIII w., kilka zabytkowych domków przy ul. Zamkowej, Waryńskiego, 12 Marca, Trautmana i Nadbrzeżnej. Cenny zbiór dzieł sztuki, głównie obrazów z XVII w., m. in. portrety Wejherów, znajduje się w mieszkaniu proboszcza fary. Na Zamkowej Górze (102 m) wznosi się wczesnohistoryczne grodzisko. Dojście Ul. 1 Maja, a następnie drogą podążającą do Kartuz. _ Droga biegnie prześliczną, wrzynającą się między malownicze wzgórza doliną rzeki Cedron. Po 2 km marszu, minąwszy cegielnię skręcic należy ok. 500 m dalej na prawo i przez drewniany mostek przedostać się na leśną drożynę, której prawe odgałęzienie wiedzie stromo wprost na Górę Zamkową. W pobliżu grodziska, ok. 300 m na zach., na lewo od biegnącej w tym kierunku ścieżki leśnej znajdują się 4 okrągłe kopce, nazywane przez Kaszubów mogiłami Zabytki te stanowiące pozostałość po prasłowiańskich mieszkańcach Pomorza występują bardzo często na terenie 'pow. wejherowskiego. Opuściwszy Wejherowo pociąg wspina się na wysoczyznę morenową. Dolina rzeki Redy wygina się ku pn., by po zatoczeniu kilkunastokilometrowego łuku zbliżyć się do linii kolejowej w okolicach Luzina. Na objętym zakolem rzeki cyplu moreny mija pociąg wieś Bolszewo, w której neogotycki kościół z 1857 r., ryglowy spichrz z 1800 r. We wsi kilka b. starych dębów i 200-letnia lipa. 28 km Gościcino. We wsi czynna jest od kilkudziesięciu lat, po wojnie rozbudowana i unowocześniona Gościcińska Fabryka Mebli. 34 km Luzino. Stara wieś wymieniona w 1245 r., należąca niegdyś do klasztoru w Żukowie. We wsi dworek z XVIII w., częściowo drewniany a częściowo ryglowy, kościół barokowy z 1740 r., wyposażenie z XVIII i XIX w., spiżowy dzwon gdański z 1793 r. Nadto we wsi znajduje się kilka starych chałup. Za Luzinem pociąg zjeżdża z wysoczyzny. 39 km Strzebielino Morskie. Koło wsi Boże Pole Mł. pociąg wjeżdża w dolinę rzeki Łeby. Ze Strzebiflina najdogodniejszy punkt wyjścia do pięknego przełomu Łeby. 43 km Boże Pole Wielkie. We wsi kościół barokowy z 1743 roku, przy którym stare nagrobki z polskimi nazwiskami, murowany dwór z 1 poł. XIX w., ostatnio przebudowany, w parku okazały dąb ok. 400-,letni. W sąsiednim Bożym Polu Mł. dwór pierwotnie' barokowy, przebudowany w stylu późnoklasycystycznym, ryglowy młyn wodny z ok. poł. XIX w. W odległym od Bożego Pola Wlk. o ok. 1 km Chmieleńcu barokowy dwór, przebudowany w XIX w. 50 km Godętowo. Osada wymieniona w 1284 r. Ładny pałac z końca XVIII w., stojący w starym parku. Między Godętowem a Lęborkiem, na pd. od linii kol. rozciąga się na przestrzeni ok. 2,5 km malownicze Jez. Lubowidzkie, doskonale nadające się do uprawiania sportów wodnych i chętnie odwiedzane przez mieszkańców Lęborka. 59 km Lębork (m. pow., 22 000 mieszk., połącz, kol. ze Słupskiem (52 km), z Łebą — 32 km, z Kartuzami — 60 km, z Maszewem — 12 km, połącz, aut. z Bytowem — 56 km, z Chocie-lewkiem — 15 km, ze Słupskiem (77 km), przez Sierakowice (27 km) z Gowidlinem — 35 km, przez Wicko <27 km) z Łebą — 33 km, z Siemirowicami — 20 km, hotel, rest., bar mlecz., st. benz.). Miasto leży w dolinie Łeby, w miejscu znacznego jej zwężenia i podwyższenia dna, opodal Jez. Lubowidzkiego. Wyniosły cypel pokryty lasem wysoczyzny morenowej dochodzi od strony pn. do samego śródmieścia, dodając tutejszemu krajobrazowi wiele uroku. Przez Lębork płynie Łeba i mały potoczek Okalica, którego dolinką poprowadzono linię kol. i drogę do Maszewa. Stara osada słowiańska położona przy głównym szlaku pomorskim otrzymuje od Mszczuja II w 1285 r. prawo miejskie. Za czasów książąt pomorskich ośrodek władzy tutejszego terenu mieścił się w pobliskiej Białogardzie. W 1310 r. po zagrabieniu Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków dostał się Lębork (na mocy bezprawnej sprzedaży przez margrabiów brandenburskich) w ręce Zakonu. Krzyżacy nadają mu w 1341 r. prawo miejskie chełmińskie i osiedlają niemieckich kolonistów. "Wytyczono obszerny rynek kwadratowy, wzniesiono mury obronne i rozpoczęto budowę tary. W pd.-wsch. narożniku miasta zbudowali Krzyżacy warowny zamek, oblany ze wszystkich stron wodami Łeby i specjalnie wykopanego kanału, którego wodę wykorzystano do poruszania wielkiego młyna zamkowego. Na zamku zamieszkał wójt krzyżacki, podległy komturowi gdańskiemu. Z chwilą wybuchu wojny 13-letniej wraca Lębork do Polski. Po pokoju toruńskim 1466 r. przechodzi jako lenno w ręce księcia zach.-pomorskiego Eryka II. Z chwilą wygaśnięcia dynastii książęcej w 1637 r. Polska odzyskała miasto, które staje się siedzibą starosty. W 1657 r. król polski mimo sprzeciwu ludności nadał Lębork jako lenno elektorowi brandenburskiemu. Po 1772 r. następuje silna germanizacja, która trwa aż do 1945 r., tj. do chwili wyzwolenia miasta przez wojska polskie i radzieckie. Po wyzwoleniu przystąpiono natychmiast do odbudowy, uruchomienia zniszczonych fabryk i odgruzowywania zniszczonego śródmieścia. Do ważniejszych zakładów przemysłowych należą wytwórnia materiałów budowlanych, roszarnia, mleczarnia, fabryka wyrobów drzewnych i inne. Lębork posiada liczne szkoły, Pow. Dom Kultury, kino, muzeum, 4 domy dziecka i szpital. Z dworca kol. w prawo ul. Kolejową do Al. Zwycięstwa, przy której znajduje się boisko sportowe i okazały gmach liceum ogólnokształcącego. Po dojściu do ul. Bieruta i przejściu przez rzekę dojść do ul. Curie-Skłodowskiej. Ulica ta biegnie po wewnętrznej stronie zach. linii murów obronnych z 2 poł. XIV w. Wzdłuż tej linii wznoszą się ruiny 4 baszt, 3 odcinki murów i dwukondygnacjowa, potężna baszta Narożna w pn. zach. narożniku miasta. Idąc od niej ul. Korczaka, Findera i Basztową mija się fortyfikacje pn. ciągu murów. Znajduje się tu 5 przebudowanych i zachowanych jedynie we fragmentach baszt, kilka odcinków murów, a w pn.-wsch. narożniku miasta narożna baszta Bluszczowa. Obecny jej wygląd pochodzi z okresu częściowej rekonstrukcji w 1907 r. Obok, we wsch. linii murów zachowała się przebudowana w XIX w.^ baszta i nieco dalej fragment muru oraz przyziemna część baszty na pd. od ul. Gdańskiej. Po pd. stronie średniowiecznego miasta pozostało również kilka odcinków muru obronnego i dwie wykorzystane przy budowie domów baszty. PLAN LĘBORKA 1. Fragmenty murów obronnych 6. Muzeum 2. Zamek 7. Kościół Sw. Jakuba .3. Młyn 8. Hotel 4. Dom młynarza 9. Kościół poewangelicki 5. Spichrz Najciekawsze obiekty zabytkowe znajdują się w pd.-wsch. narożniku miasta. Najokazalszy z nich to zamek z 1363 r., często odbudowywany i przebudowywany, obecnie siedziba sądu. Zachował się gotycki szczyt wsch., część piwnic, ślady strzelnic i wnęk. W sąsiedztwie zamku czynny jest młyn, pochodzący z rozbudowy gotyckiego młyna zamkowego. Obok stoi do_m młynarza z 1806 r., a po drugiej stronie ulicy stary spichrz, piętrowy, górna kondygnacja ryglowa, zach". ściana gotycka. Przy ul. Młyńskiej znajduje się muzeum z wystawą archeologiczną, ukazującą słowiańską przeszłość ziemi lęborskiej. Nad wszystkimi budowlami tej części miasta dominuje trzynawowy, halowy, gotycki kościół S w. Jakuba. Budowę jego rozpoczęto w 1343 r. a ukończono w XV w. Sklepienia, kruchta pd. i zwieńczenie wieży pochodzą z lat 1907—10. Wnętrze trzynawowe, halowe, wyposażenie z XVII i XVIII w., dwa epitafia z 2 poł. XVI w. W starannie utrzymanym Parku Miejskim (wejście od ul. Gdańskiej) znajduje się wieża widokowa, z której obejrzeć można miasto i okolicę. Z Lęborka pociąg podąża wzdłuż doliny Łeby, u podnóża pokrytej lasami wysoczyzny. 69 km Pogorzelice. Za Pogorzelicami pociąg opuszcza granicę województwa i biegnie do Słupska i Koszalina. TRASA XIV. Lębork — Garczegórze (8 km) — Łeba (32 km) W Lęborku pociąg opuszcza dolinę Łeby i przez malownicze tereny wysoczyzny podąża na pn. 4 km Nowa Wieś, 8 km Garczegórze, 15 km Lędziechowo. Są to stare wsie kaszubskie. Nazwa Lędziechowo występuje w dokumencie z 1224 r., kiedy majątek przekazany zostaje norbertankom z Żukowa. W 1569 nabywają dobra Wejherowie, a od XVIII w. pozostają one w rękach niemieckich magnatów. W? wsi PGR i cegielnia. W dużym pałacu z 2 poł. XIX w. mieszczą się biura majątku, kino i świetlica. Wokół pałacu obszerny park. Lędziechowo może być punktem wyjścia do ok. 2 km odległej wsi Białogardy oraz Wicka i Charbrowa.

rekreacja, Wejherowo, Gościcino