Wakacje w Polsce

Słynni Kaszubi

16 May 2012r.

Odszedł już samotny, „dziki" partyzant ostatniej wojny, człowiek o niezwykłym życiorysie, Alojzy Grulkowski (patrz HINDENBURG KASZUBSKI). Nie żyje również Wieloletni sołtys wdzydzki, Aleks Grulkowski, któremu wieś jednomyślnie powierzała tę odpowiedzialną funkcję w każdorazowych wyborach. Aleks każdemu dobrze napisał podanie, skargę, odwołanie, każdemu dobrze poradził i jak już on napisał, to zawsze było załatwione. Po jego śmierci Wdzydze,znów zgodnie i bez dłuższegp gadania, wybrały na sołtysa jego młodszego brata, Grul-kowskiego Augustyna. Sołtysuje po dziś dzień. Strażnikiem wdzydzkiego muzeum od lat jest Wiktor Grulkowski (patrz KUSTOSZ), gawędziarz i kawalarz. Znakomita hafciarka wdzydzka Władysława Wiśniewska (patrz pod W) też jest z domu Grulkowska. To »* Pierwszy numer tego pisma ukazał się w listopadzie 1908 roku w Kościerzynie. Twórcą idei jego powstania, a zarazem redaktorem, był Aleksander Majkowski. Podtytuł „Gryfa" głosił, iż jest to „pismo dla spraw kaszubskich". Program, najogólniej, & Władysław Pniewski dotyczył zahamowania procesu germanizacji, szczególnie wśród inteligencji, rozwoju rodzimej kultury, unowocześnienia i upełnoprawnienia Kaszub w życiu publicznym, współpracy z wszystkimi dzielnicami Polski oraz obrony praw Polski do morza. W praktyce na łamach „Gryfa" dominowały materiały literackie i etnograficzne, a obok nich dopiero pojawiała się publicystyka polityczna i gospodarczo-społeczna. „Gryf" przyciągając najwybitniejsze ówczesne pióra, skupił wkrótce w swym kręgu środowisko ludzi najaktywniejszych, którzy w trzy lata później powołali do życia Towarzystwo Młodokaszubów (patrz pod M), czyniąc jego organem pismo przeniesione już wtedy do Gdańska. Na łamach „Gryfa", poza Aleksandrem Majkowskim, publikowali między innymi Jan Karnowski, Franciszek Sędzicki, Leon Heyke, Jan Patok, Józef Wrycza, Bolesław Piechowski, Wacław Wojciechowski, Kamil Kantak, Władysław Łęga, Franciszek Kręćki, Władysław Pniewski oraz Gustaw Pobłocki. Spoza Kaszub i Pomorza współpracownikami pisma byli między innymi Bernard Chrzanowski i Kazimierz Nitsch. Czasopismo Młodokaszubów walczyło z wieloma kłopotami, przede wszystkim natury finansowej. Ukazywało się też nieregularnie i z kilkoma dłuższymi przerwami, w latach 1908—1912, 1921—1922 i 1925. „Gryf" wydawany w tych okresach określa się dziś mianem „Gryfa" Majkowskiego, w odróżnieniu od późniejszego, z lat 1931—1934 „Gryfa" Władysława Pniewskiego. Mimo wielu trudności, mimo niewysokiego nakładu (przeciętnie około 700 egzemplarzy) „Gryf" odegrał istotną rolę nie tylko w historii czasopiśmiennictwa (patrz pod C) kaszubskiego, ale przede wszystkim w kształtowaniu oblicza społeczeństwa kaszubsko-pornorskiego w owym czasie. Do dziś też jego zeszyty, których ukazało się ogółem 55, są bogatym źródłem wiedzy o Kaszubach.

wczasy, wakacje, kaszuby, kaszubi