Wakacje w Polsce

Swarzewo i Puck

25 May 2012r.

SWARZEWO. Kąpielisko morskie i wieś rolnicza położona nad Zatoką Pucką, 6 km na północ od Pucka, 3 km od Wielkiej Wsi. Nazwa ustaliła się w XVI wieku, przedtem pisano ją Swarszewo lub Swarszow. Wieś wznosi się wysoko nad morzem i z daleka jest widoczna.. Od stacji kolejowej 1 km. Poczta na miejscu. We wsi gospoda, piekarnia, kilka sklepów. Wiele pokoi do wynajęcia w sezonie w domach czystych, murowanych. Przed wojną kąpielisko bardzo uczęszczane mimo słabego zasolenia wody w zatoce (zaledwie 1/io'°/o soli) i braku odpowiedniej plaży. Swarzewo zostało założone jako osada rybacka w r. 1340 przez Winricha, von Kniprode. Kościół Swarzewski, zbudowany w latach 1878Z80 w stylu neogotyckim na miejscu dawnego, zabytkowego, posiada starodawną figurę M. Boskiej. Na ścianie nawy duży obraz malowany na drzewie, z .r. 1684, przedstawiający pielgrzymkę do Swarzewa. W czasie ostatniej wojny w' obawie, aby hitlerowcy obrazu nie zabrali, wywieziono go do Torunia i Ukryto. Obecnie został przewieziony na stare miejsce. Idąc od kościoła w dół do morza, po drodze -mija. się kaplicę stojącą wśród rozłożystych drzew. Kaplicę tę zbudowano w r. 1775 na miejscu studni, gdzie przed kilkuset laty znaleziono figurę. W kaplicy wisi tablica z wierszem opisującym to zdarzenie. Idąc do .Pucka ze. Swarzewa gościńcem, mijamy po drodze wieś G n i e ż d ż e w o, skąd do morza 1 kilometr. PUCK Miasteczko nad Zatoką Pucką i kąpielisko zapewniające, miły pobyt letnikom. Nad plażą mieści się Park Zdrojowy z Domem Kuracyjnym. W rynku restauracja. Z dawnego zamku nie zostało nic. Z zabytków zasługuje na uwagę kościół farny, zbudowany przez Krzyżaków w stylu gotyckim. Zachowały się cztery kaplice, z których tylko dwie są dostępne i używane. W kaplicy Jana Wejhera, wojewody mal-borskiego, nagrobek jego i jego małżonki (koniec XVI w.) oraz ich olejne portrety. Drzwi do tej kaplicy oraz brązowe lichtarze i trzy wiszące pająki (jeden z r. 1664) mogą jeszcze dzisiaj 'służyć za wzór do naśladowania dla artystycznego rękodzielnictwa. Parafię założyli książęta pomorscy, ale sam kościół rozbudowali Krzyżacy. Głównym zajęciem mieszkańców Pucka jest rybołówstwo. Jest tu wędzarnia, browar, gorzelnia i młyn parowy. Historia. Puck odgrywał zawsze dużą rolę w systemie obronnym polskiego wybrzeża. Założył go w r. 1150 książę pomorski Bogusław, ojciec Subisława, fundatora klasztoru oliwskiego. Zrazu była to wieś i nazywała się Pucz. Potem miejscowość otoczona murami i fosami. Wiodły do niej 4 bramy: Młyńska, Korabna w ulicy Portowej, Gdańska i. Rybna, obok poczty. Na warownym zamku mieszkał kasztelan. Za czasów krzyżackich Puck należał do komturstwa gdańskiego, otrzymał własny sąd, prawo chełmińskie i różne przywileje. Mimo to w wojnie 13-letniej z Zakonem Puck stanął po stronie polskiej i pomagał Kazimierzowi Jagiellończykowi. W 1459 zawitał do miasta rzadki gość, mianowicie król szwedzki Karol Knutson, który jako wygnaniec szukał pomocy i schronienia u króla polskiego. Dzięki poparciu gdańszczan król zamieszkał na zamku puckim, który otrzymał załogę szwedzką. Ale w r. 1460 Krzyżacy napadli na miasto, załoga uciekła, a zamek się poddał. Po bitwie pod Swiecinem zamek oblężony przez gdańszczan, musiał po 5 miesiącach kapitulować. Po drugim traktacie toruńskim (1466 r.) Puck awansował na miasto powiatowe, z sejmikami i sądami ziemskimi, zamek zaś stał się siedzibą starosty nie-grodowego. W wojnie polskiej z Albrechtem pruskim Puck był oblegany w r. 1519 przez Krzyżaków, którzy miasto zdobyli i splądrowali. Największy rozkwit miasta przypada na czasy panowania Władysława IV, który tu sam zamieszkał, aby doglądać budowy floty polskiej. Stan obronny Pucka a zarazem i całego 114 wybrzeża podnieśli najwięcej Ernest i Jan Wejherowie, którzy kierowali jego obroną przed Szwedami. Wówczas to okręty polskie napadały na nieprzyjacielskie statki, zabierając przewożoną do Szwecji żywność i broń^ Towary te i łupy wojenne szły do Pucka, a stąd na sprzedaż w głąb Polski, co wzbogaciło bardzo tutejszych mieszkańców. Po śmierci Władysława IV flota polska stała się łupem króla duńskiego. Puck stracił na znaczeniu i tylko jeszcze raz odegrał rolę jako twierdza. Było to w r. 1655, w czasie drugiej wojny szwedzkiej ,kiedy oblegali go Szwedzi. Puck stawił zacięty opór. Szwedzi musieli odstąpić od oblężenia, a wojewoda malborski, wysłany z odsieczą przez Jana Kazimierza, nagrodził dzielnych mieszczan. W czasie wojny północnej obie twierdze na Helu, pobudowane przez Władysława IVŁ były bez załogi, a Puck posiadał zaledwie 200 ludzi do obrony. Dlatego łatwo było zająć go jednemu batalionowi szwedzkiemu, który od mieszcziłn od razu ściągnął ogromną kontrybucję. Na wiosnę r. 1704 przybył tu król szwedzki Karol XII na lustrację twierdzy i okazało się, że nie opłaci się już naprawiać ani murów, ani zamku. W latach 1710 i 1711 wielkie zarazy uszczupliły i tak już przerzedzoną liczbę mieszkańców.