Wakacje w Polsce

Wybrzeże Warmińskie

25 May 2012r.

Najkrótszy to odcinek naszego wybrzeża, bo wynosi zaledwie 100 km, licząc brzeg Mierzei Wiślanej i Zalewu Wiślanego. Wybrzeże piaszczyste i wydmowe z wyjątkiem delty Wisły, która tu się rozwidla na liczne, łączące się z sobą odnogi. Delta wiślana to rozległa równina aluwialna, powstała wskutek naniesienia przez Wisłę masy piasków, iłów i mułu. Z powodu niezwykłej urodzajności gleby okolica była gęsto zaludniona i stała się spichrzem dla Gdańska i Elbląga. Żuławy obejmują około 100 000 ha ziemi i mogą wyżywić 60.000 ludzi. W r. 1945 armia hitlerowska wycofując się na zachód wysadziła w powietrze tamy i wały zabezpieczające przed zalewem i depresję zalało morze. Trzeba było trzech lat usilnej pracy i niezmiernego wysiłku, aby odbudować zniszczone wały, przy pomocy pomp elektrycznych wypompować wodę z zalanych obszarów i osuszyć je oraz wydrenować i oczyścić kanały i rowy, by doprowadzić większą, część ziemi do stanu używalności. Obecnie cały ten teren zaludnia się, powstają wsie i osiedla. Najwięcej uprawia się pszenicy i buraków cukrowych oraz roślin pastewnych dla hodowli bydła, która ma tu doskonałe warunki rozwoju. Zakłada się również wielkie sady i ogrody warzywne, które wkrótce zaczną przynosić plony. Wybrzeże Warmińskie składa się zasadniczo z trzech odcinków, wydmowego na Mierzei Wiślanej, bagiennego u delty Nogatu i wyżynnego nad Zalewem Wiślanym. Rozwinęły się tutaj różne miejscowości kąpielowe, które jednak nie miały wielkiego znaczenia z powodu złej komunikacji i oddalenia od dużych ośrodków miejskich. Dzisiaj jedynie Krynica Morska na Mierzei Wiślanej może liczyć na powodzenie, a nad Zelewem — Kadyny, Tolkmicko i Frombork, ewentualnie i Pasłęka. Wszystkie te miejscowości dostępne są przez Elbląg. Aby dostać się do Krynicy Morskiej, należy jechać pociągiem do Elbląga, skąd ze stacji kolejowej tramwajem nr 1 do przystani okrętowej "Żeglugi Polskiej" na rzece Elblążce. Stąd wyjeżdżają do Krynicy Morskiej statki dwa razy dziennie (bezpośrednio, ewentualnie przez Tolkmicko lub Frombork). KRYNICA MORSKA (do r. 1948 Łysa Góra). Kąpielisko morskie i wieś rybacka na Mierzei Wiślanej, w odległości 20 km od Elbląga (półtora godziny jazdy statkiem). Miejscowość składa się z dwóch części: wsi rybackiej położonej nad Zalewem u stóp lasu wysokopiennego oraz z dzielnicy willowej, leżącej wysoko w lesie między otwartym Bałtykiem a Zalewem. Hotel "Bałtyk" i wiele domów wypoczynkowych i wczasowych odnowionych w ostatnich latach. Restauracja, sklepy, poczta na miejscu. Promenada nadmorska ma dwa i pół km długości. Czynne są już elektryczność i wodociągi. Niektóre ulice wybrukowane kostką. Obozy, kolonie i wycieczki szkolne w lecie. Do plaży schodzi się w dół przez las sosnowy. Plaża rozległa, drobnoziarnista; warunki do kąpieli doskonałe. W czasie silnego wiatru i zbyt dużej fali możność opalania się i kąpieli w ciepłej wodzie Zalewu, w zacisznej zatoce osłónionej wysokimi wydmami i lasem. Na zalewie kajakowanie, wiosłowanie i żeglarstwo oraz wszelki inny sport wodny. Stąd wyjeżdżają codziennie- statki do Tolkmicka i Fromborka. Wieś (Łysa Góra) położona jest nad Zalewem u stóp lasu. Można tu wynająć pokój w lecie i zamieszkać u rybaków. W odległości 1 km na zachód od Łysej Góry wieś rybacka L i p a- gdzie czynne są trzy wędzarnie ryb. PRZEBRNE I SKOWRONKI. Miejscowości położone nad Zalewem, odległe od plaży nad Bałtykiem o 2 km (przez las sosnowy i wydmy). W pobliżu Skowronków wydmy nadbrzeżne dochodzą do 29 metrów wysokości. Warunki kąpieli i plażowania wszędzie jednakowe. Dziś są w odbudowie wille i hotele. Mierzeja Wiślana jest to półwysep długości "76 km, szerokości przeciętnie 1 km, utworzony z lotnych piasków, pełny wyniosłych łańcuchów wydm. Typowa kraina wydmowa, pokryta lasem sosnowym prawie na całej swej długości. W niektórych miejscach wydmy wędrowna przesuwają się od Bałtyku do Zalewu. \ W XIII w. mierzeja należała do księstwa kaszubsko-po-morskiego. Był tu zamek pogańskiego księcia Swaino, zniszczony przez Krzyżaków w r. 1264. Mniej więcej w połowie mierzei znajduje się wioska rybacka — P o 1 s k , gdzie stał dawniej kościół zasypany w r. 1825 przez wydmę wędrowną już po raz drugi (w początkach XVIII w. inna wydma przeszła przez kościół, który potem znów wyłonił się z piasków). Miejscowości położone na lądzie stałym nad Zalewem połączone są linią kolejową (trzy pociągi dziennie). Punktem centralnym wyjazdów koleją albo statkiem jest Elbląg.